پیش تصفیه اسمز معکوس RO با بیوراکتور غشایی MBR
استفاده مجدد از پساب تصفیه شده برای اهداف سودمندی مانند کشاورزی، آبیاری، فرایندها صنعتی، فلاشینگ سرویس های بهداشتی یا تزریق در آبهای زیر زمینی با اهداف اقتصادی و محیط زیستی در حال رشد می باشد.
یکی از فاکتورهای کلیدی پساب تصفیه شده خروجی از تصفیه خانه های استحصال پساب جهت استفاده مجدد، کاهش میزان املاح محلول (TDS) می باشد. این عملیات بطور متداول توسط فرایند اسمز معکوس (Reverse Osmosis) که به کمک نیروی محرک اختلاف فشار موجب عبور آب از غشا و باقی ماندن املاح محلول قبل از غشا می شود.
در حالی که سیستم های RO در املاح زدایی فاضلاب تصفیه شده بیولوژیکی بسیار مؤثر هستند ، باید با یک سیستم پیش تصفیه کارآمد همراه شوند تا از مشکلات رایج که می تواند منجر به خرابی سیستم شود ، از جمله گرفتگی و رسوب گذاری جلوگیری شود.
یکی از گزینه های پیش تصفیه پساب قبل از ورد به RO، تکنولوژی بیوراکتور غشایی MBR می باشد که در آن یک فرایند غشایی مانند اولترافیلتراسیون (UF) و یا میکروفیلتراسیون (MF) با یک بیوراکتور لجن فعال ترکیب می شود. تکنولوژی MBR محصول تصفیه شده با کیفیت بالا جهت ورود به RO تامین می کند و در عین حال با به حداقل رساندن فضای مورد نیاز و هزینه های ساختمانی و کاهش زمان توقف و تعمیر تصفیه خانه، منجر به کاهش هزینه های بهره برداری می شود.
تکنولوژی بیوراکتور غشایی مستغرق به عنوان گزینه پیش تصفیه سیستمهای RO برای بازیافت آب از فاضلاب های صنعتی و بهداشتی چالش برانگیز به صورت موفق آمیزی مورد استفاده قرار گرفته است و می تواند گزینه ای اقتصادی باشد.
زمانی که سیستم های RO طراحی می شوند، روش های پیش تصفیه بسیار حیاتی هستند. به عنوان مثال، غشاهای اسمز معکوس به کار رفته برای اغلب کاربری های استحصال، شامل یک شبکه فاصله دهنده بین غشای هستند که معمولا از یک توری مشبک پلی اتیلن با دانسیته پایین ساخته شده است. در صورتی که سطح بالایی از مواد معلق جامد در خوراک ورودی وجود داشته باشد، این فاصله دهنده می تواند جرم گرفته شود.
مشکل دیگر، سطح بالای غلظت مواد آلی در اغلب پساب های تصفیه شده بیولوژیکی است که این مواد توسط غشاهای اسمز معکوس پس زده می شود و در طول فرایند همانطور که جریان آب در عرض غشا جریان دارد، تغلیظ می شود. تغلیظ مواد آلی به ویژه در سمت خروجی سیستم RO می تواند منجر به گرفتگی و فولینگ غشا شود. همچنین به دلیل اینکه مواد آلی موجود در پساب غذای مناسبی برای میکروارگانیسم ها هستند، بیوفولینگ می تواند رخ دهد و از آنجا که اغلب پساب های تصفیه شده حاوی سطوح بالایی از باکتری هستند، بنابراین حتی با وجود گندزدایی خوراک ورودی، رشد بیولوژیکی ممکن است به سرعت اتفاق افتد.
در نهایت، رسوب گذاری مربوط به فسفات کلسیم نیز می تواند مشکلاتی را در بهره برداری واحد های RO در برخی از انواع پساب ، ایجاد کند. این نوع رسوب گذاری می تواند با بهره برداری در بازده های کمتر، استفاده از اسید و سایر آنتی اسکالانت ها (ضد رسوب ها) برای به حداقل رساندن رسوب گذاری، و یا اصلاح شرایط بهره برداری از واحد تصفیه خانه به منظور کاهش مقدار فسفات در خوراک RO، کاهش یابد.
مشکلات گرفتگی، فولینگ و رسوب گذاری به معنای این است که سیستم اسمز معکوس نیازمند عملکرد در فشارهای بالاتری است، که این امر منجر به افزایش مصرف انرژی، هزینه های بالاتر مواد شیمیایی برای شستشو و کاهش عمر غشا می شود.
اما سوال مهم این است که چگونه چالش های مذکور می توانند به حداقل برسد و هزینه های کلی چرخه زندگی (عمر) واحد های استحصال پساب کاهش یابد؟
پاسخ به این سوال، استفاده از روش های موثر پیش تصفیه آب خوراک RO قبل از ورود به آن است. به شرطی که مراحل پیش تصفیه با دقت انتخاب شوند، عملکرد سیستم RO مطابق برنامه ریزی می تواند تضمین شود.
انتخاب های بسیار متفاوتی به عنوان پیش تصفیه RO وجود دارد. اما انتخاب بهترین روش برای یک فرایند خاص، وابسته به هزینه های انرژی، مواد شیمیایی، نیروی کار و زمین، منبع پساب و سیستم های موجود تصفیه پساب است.
فرایند نرم سازی با استفاده از آهک در حفاظت از غشا بسیار موفق تر بوده است اما این روش هزینه های بهره برداری را افزایش می دهد و به طور کامل نمی تواند از فولینگ غشای RO حفاظت کند.
غشاهای اولترافیلتراسیون UF حذف TSS را بهبود می بخشند. امروزه در بسیاری از سیستم های استحصال پساب، از غشاهای اولترافیلتراسیون معلق به عنوان واحد پیش تصفیه به منظور حذف ذرات معلق استفاده می شود. این سیستم ها معمولا غشاهای UF از نوع هالوفایبر را به کار می برند که عملکرد بسیار خوبی در تامین آب با مقادیر کم ذرات معلق برای ورود به RO دارد. البته سیستم UF یک مرحله تصفیه اضافی است که نیازمند فضای اضافی دارد و هزینه های بهره برداری نیز به مجموعه اضافه می گردد. سیستم UF ممکن است در معرض مشکلاتی از سیستم تصفیه فاضلاب سنتی باشد که می تواند هزینه های عملیاتی و بهره برداری را افزایش دهد.
در سیستم بیوراکتور غشایی MBR، غشاهای UF به صورت مستغرق در لجن فعال هستند که مرحله ی بیولوژیکی و جداسازی جامد – مایع در یک فرایند واحد صورت می گیرد. در این فرایند غشا به عنوان یک سد عمل می کند که کیفیت پساب تصفیه شده را بهبود می بخشد. همچنین در سیستم MBR، ته نشینی ثانویه حذف می گردد و به منظور جداسازی جامد – مایع نیازی به تکیه به نیروی جاذبه نیست که این امر به لجن فعال اجازه می دهد تا با غلظت بالاتری از مواد جامد معلق مایع مخلوط ( MLSS ) عمل کند. افزایش غلظت MLSS حجم تانک بیو راکتور را کاهش داده و در نتیجه با کاهش فضای مورد نیاز، هزینه های سرمایه گذاری کاهش می یابد. به طور کلی، فرایند MBR در مقایسه با ترکیب روش های لجن فعال مرسوم و در ادامه استفاده از فیلتر شنی و یا UF، فضای مورد نیاز را به طور چشمگیری کاهش می دهد. صرفه جویی در فضا تنها به دلیل واحد تصفیه فاضلاب، می تواند به میزان 50 درصد باشد که صرفه جویی در فضا از حذف سایر مراحل فیلتراسیون نیز به این مقدار اضافه می گردد. با استفاده از تکنولوژی MBR همچنین می توان واحد تصفیه خانه را ساده تر و تعداد واحد های در حال بهره برداری را به حداقل رساند.
فضای مورد نیاز برای بهره برداری یکی از اولین ملاحظات در توسعه بهترین سیستم تصفیه قبل از RO است. با توجه به اینکه مدول های MBR، از یک سو حجم تانک بیولوژیکی را کاهش می دهند و از سوی دیگر تانک ته نشینی ثانویه را حذف می کنند، فضای مورد نیاز برای این سیستم بسیار کمتر از فضای مورد نیاز برای واحدهای فیلتراسیون UF و فیلتر شنی است. بنابراین، در صورت وجود محدودیت در فضا، MBR می تواند تنها انتخاب پیش تصفیه RO باشد.
سایر ملاحظات شامل هزینه های زمین، کارهای ساختمانی، تجهیزات، انرژی، مواد شیمیایی و نیروی کاراست. هزینه های بالای زمین و کارهای ساختمانی نیز موافق با استفاده از MBR است. برای واحد های بزرگ تصفیه پساب شهری که به منظور تصفیه نهایی نیازمند سیستم RO هستند، سیستم MBR باید با سیستم تصفیه سنتی مقایسه گردد. در یک تحلیل 20 ساله، باید صرفه جویی در تعویض غشاهای RO و همچنین انرژی را به عنوان نتیجه ای از استفاده از پیش تصفیه با MBR بررسی کرد. برای یک واحد صنعتی که به دنبال بازپرداخت کوتاه مدت است، اولویت برای استفاده از MBR و یا سیستم سنتی، وابسته به هزینه های نسبی کارهای عمرانی و زمین در مقابل هزینه تجهیزات است.
به کار بردن سیستم اسمز معکوس برای استحصال و بازچرخانی پساب، به سرعت در حال رشد است و در حال حاضر تکنولوژی بیوراکتور غشایی به عنوان یکی از انتخاب ها جهت پیش تصفیه اسمز معکوس برای افزایش تعداد کاربردهای استحصال پساب شهری و صنعتی، قلمداد می شود. این مدول های غشایی مستغرق، خوراک RO با کیفیت بالا را تامین میکنند و در عین حال فضای مورد نیاز و هزینه های ساختمانی را به حداقل رسانده و حساسیت واحد های RO در برابر مشکلات را کاهش می دهند.
3D images source: Protecno
اسپیناس با رویکرد ارایه خدمات و راه کارهای موثر و بهینه در تامین و تجهیز تکنولوژی های تصفیه و بازیافت آب و پساب فعالیت می کند.
این شرکت در سال 1392 فعالیت خود را بصورت بازرگانی آغاز کرده است. از سال 1394 تمرکز شرکت بر تکنولوژی های ویژه ای چون MBR و … ادامه مطلب